De juiste motivatie om dagelijks te mediteren

4 maart 2019

Blog door Dingeman Boot

Kortgeleden verzorgde Dingeman Boot een meditatiedag voor 20 mensen. Om me goed te kunnen afstemmen op deze mensen vroeg ik iedere persoon waar ze in het meditatieproces de meeste moeite mee hadden. Meer dan de helft antwoordde: ‘Om tot een goede motivatie/discipline te komen om dagelijks te mediteren’.

Zo op de eerste bijeenkomst in dit nieuwe jaar leek me dit wel een geschikt thema om bij stil te staan.

Ik wil beginnen met te stellen, dat je niet het gevoel hoeft te hebben dat je moet mediteren. Jezelf dwingen om te mediteren is niet zo geschikt. Als je niet mediteert is dat ook goed. De meeste mensen mediteren niet en veel van hen zijn prachtige mensen die veel voor anderen en de hele mensheid betekenen.

Wanneer moet je dan wel gaan mediteren? In de Bhagavad Gita, het heilige boek in India, staat de volgende tekst: ‘Doe datgene wat je bestemming is en eist er nooit de vruchten van’. Ga mediteren als je voelt dat dit je bestemming is. Natuurlijk wordt dan nogal eens de vraag gesteld: ‘Hoe weet ik wat mijn bestemming is?’ Dat voel je, dat weet je zoals sommige kinderen al precies weten wat ze later willen worden.

Het kan zijn dat dit gevoel, dit weten wat je bestemming is, van nature bij je aanwezig is.
Dit gevoel kan ook onder meer door de volgende omstandigheden wakker geroepen worden.

Het kan zijn dat je het gevoel krijgt of tot het inzicht komt dat je niet je lichaam, gedachten, gevoelens, emoties, gemoedstoestanden, opvattingen en je herinneringen bent, maar dat wat je werkelijk bent dit allemaal verre te boven gaat.

Het kan zijn dat je een (kort) moment ervaart waarbij je boven jezelf uitstijgt en daarbij liefde en verbondenheid met alles en iedereen voelt.
Het kan zijn dat je iemand hoort vertellen over de boeddhanatuur die we in

essentie zijn en dat je iets daarvan gaat herkennen.
Het kan ook zijn als gevolg van een crisis in je bestaan (bv een burn-out).

Als je deze bestemming tot de meditatie voelt gaat dat dikwijls samen met de behoefte aan stilte: uiterlijke stilte, maar ook de stilte in jezelf. Je ervaart ook liefde: liefde tot jezelf en liefde tot andere mensen. Als je dan de gelegenheid krijgt om ergens onder leiding van iemand te kunnen mediteren zul je daar vanzelfsprekend gebruik van willen maken.

Natuurlijk zijn er ook mensen die vanuit een andere motivatie beginnen met meditatie.
Dat kan zijn om wat rustiger te worden in het hoofd of om te leren wat beter om te kunnen gaan met moeilijke situaties in het leven. Denk bij dat laatste ook maar aan de mensen die een mindfulness cursus volgen.

Als je begint met mediteren merk je pas hoe druk het eigenlijk is in je bewustzijn: zoveel gedachten etc. Je gaat ook zien hoezeer je een gevangene bent van alle verschijnselen die langs komen. Vanuit welke motivatie je ook begint, je hebt vooral in het begin te maken met moeilijkheden: vormen van lichamelijke pijn als gevolg van het zitten en om tot enige concentratie te komen. Vandaar dat nogal wat mensen die onvoldoende vertrouwen en daardoor onvoldoende motivatie hebben na korte of wat langere tijd afhaken.

Of je nu korter of langer mediteert iedereen heeft in het meditatieproces te maken met weerstanden en deze kunnen van allerlei aard zijn. Ze kunnen het effect zijn van de veranderingsprocessen die plaatsvinden. Belangrijk is om in te zien of erop te vertrouwen dat dit er allemaal bij hoort.

De praktijk bewijst dat je meditatieproces ermee gebaat is dat je dagelijks mediteert. Door deze dagelijkse meditatie zul je merken dat je gemakkelijker in het ontwikkelen van gewaarzijn kunt komen en blijven en daarmee ook in je concentratie. Het is ook ondersteunend voor je meditatieproces en je dagelijks bestaan om iedere dag te mediteren en het helpt als je dit doet op een vaste plaats en op een vaste tijd.

Om tot deze dagelijkse meditatie te komen is natuurlijk een goede motivatie van groot belang. Hieronder volgen tien factoren die je motivatie kunnen versterken en daardoor ondersteunend kunnen zijn voor deze dagelijkse meditatie.

1) Kijk regelmatig naar de positieve effecten die je meditatie jou al als vruchten hebben opgeleverd: je bent wellicht al wat rustiger geworden, je relatie met jezelf en met andere mensen is wat gemakkelijker geworden en je kunt wat beter omgaan met moeilijke situaties in het leven. Bedenk dat de meditatie een loslatingsproces en daarmee een transformatieproces is waarbij de positieve effecten geleidelijk sterker worden.

2) Sta regelmatig stil bij het begrip ‘bodhicitta’. Het is de motivatie tot het praktiseren van de meditatie, niet alleen voor het welzijn van jezelf, maar ook voor het welzijn van alle mensen. Natuurlijk in de eerste plaats voor je directie omgeving: je kinderen, partner, vrienden, buren enz., maar uiteindelijk voor alle mensen. Nisargadatta zei het zo: ‘De grootste dienst die je de mensheid kunt bereiden is te werken aan je bevrijding!’

3) Het volgen van een retraite. Niet alleen leidt het volgen van een retraite tot verdieping van je meditatieproces en het verdient daarom aanbeveling daar regelmatig gebruik van te maken, maar je motivatie krijgt door het volgen van een retraite ook een krachtige impuls.

4) Heel belangrijk is om er regelmatig bij stil te staan dat je in essentie die boeddhanatuur bent. Je hoeft deze boeddhanatuur niet meer te verwerven, ze is reeds aanwezig en de meditatie is erop gericht ons daarvoor te openen. Aanbevolen wordt om, voor je gaat mediteren, drie keer de volgende frase te reciteren: ‘Ik heb vertrouwen in de Boeddha, ik heb vertrouwen in de dhamma en ik heb vertrouwen in de sangha’. Onze boeddhanatuur drukt zich uit in metta (universele/onvoorwaardelijke liefde).

5) Het is erg ondersteunend en versterkend voor je motivatie om samen met anderen te mediteren, b.v. in een zitgroep, om zo de kracht en inspiratie van de sangha te ervaren. De Boeddha heeft gewezen op het grote belang om een spirituele vriend te hebben.

6) Maak zo mogelijk iedere dag een wandeling in de natuur en ervaar deze natuur als een belangrijke leermeester. De natuur is ook erg geschikt om tot rust en verstilling te komen en je zult merken dat er dan ook gemakkelijker op een spontane wijze inzichten verrijzen.

7) Probeer in je dagelijks leven voorwaarden te scheppen die ondersteunend zijn voor je meditatie door bepaalde activiteiten niet meer of veel minder te doen en andere juist wel te doen. Gebruik ook het dagelijks leven als leermeester en praktiseer goeroe-yoga. Dat betekent dat je tegenslagen en moeilijke omstandigheden niet meer ervaart als dissonanten die er eigenlijk niet zouden moeten zijn, maar ervaar ze als leermomenten: hoe kan ik hier vaardig/liefdevol mee omgaan. We krijgen niet zomaar iets op ons bordje: het is precies wat we nodig hebben om ons verder te kunnen ontwikkelen.

8) Tracht door de dag heen momenten van aandacht in te bouwen.Dat kan zijn door loopmeditatie te beoefenen (links-rechts….links rechts..) en regelmatig je ademhaling of lichaam te observeren. Het is ook heel zinvol regelmatig je aandacht te richten op je bewustzijn en gewaar te zijn hoe je met de dingen omgaat. Je kunt daarvoor onder meer ook je toiletgang gebruiken.

9) Het lezen van een gedeelte uit een geschikt boek da tinspireert en/of ook instructies biedt voor de meditatie. Het is heel belangrijk dat je met de juiste inzichten mediteert.

10) Het kan zinvol zijn, zeker in het begin, om naast de meditatie ook mindfulness yoga te beoefenen als ondersteuning van je meditatie. Je kunt de yoga gebruiken om tot een diepere ontspanning te komen, het verder ontwikkelen van je gewaarzijn en concentratie en het vergroten van je vitaliteit. Verder is het van belang je ademhaling te ontwikkelen tot de yoga- of volledige ademhaling.

Er werd gevraagd hoe lang moet je mediteren. Daar zijn geen strikte richtlijnen voor. Maar als je begint kun je maar beter klein beginnen bv vijf minuten en dat kun je dan langzaam verder uitbouwen tot bv 30 minuten of nog langer. Belangrijk is in ieder geval dat je dagelijks gaat zitten, al is het maar vijf minuten, maar vind het ook niet erg als je eens een keer of enkele keren geen gelegenheid hebt. Probeer het allemaal met een zekere lichtheid te doen en zonder de vruchten ervan te eisen.

Als gevolg van hebzucht, heerszucht, allerlei vormen van haat, kwaadheid en angst zijn er vele kleine en grote oorlogen op deze wereld met als gevolg erg veel pijn en lijden voor veel mensen (waaronder vele kinderen). Het zou heel mooi zijn als er steeds meer mensen zijn/komen die vrede, wijsheid en liefde uitstralen.

Over Dingeman Boot
Begeleiding tijdens een Vipassana retraite kan eigenlijk alleen door een meditatiemeester. Dingeman Boot is zo een meester. Hij is nu 84 jaar en mediteerde als boeddhistisch monnik in meditatiecentra in Myamar en Thailand. Hij studeerde bij grote meesters als Sri Nisargadatta Maharaj in India, Joseph Goldstein, Jack Kornfield en Sharon Salzberg in de US en Sayadaw U Pandita, Sayadaw U Janaka en vele anderen in Myamar en Thailand. Als je alle tijd die Dingeman in retraites heeft gemediteerd comprimeert, heeft hij zes jaar aaneengesloten in meditatiecentra gezeten. Dingemans monniknaam was Pannananda Dit betekent ‘Hij die gelukzalig is in zijn wijsheid’. De diepe wijsheid, diepe liefde en intense rust die hij belichaamd tonen het effect van de meditatiebeoefening ruimschoots aan. Lees hier meer over Dingeman Boot en beluister hier zijn podcast met Robert.

 

Deel dit!

Één suggestie bij “De juiste motivatie om dagelijks te mediteren

Een bericht schrijven

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *