Passie maakt alles mogelijk (Janosh)

Alles in het leven draait om passie. Je zou het ook als ‘bezieling’ kunnen vertalen. Dit is waar ik in geloof. Verbind met je passie en alles wordt leuker, mooier, intenser en krachtiger. Maar wat is dat nu eigenlijk, passie? Veel mensen denken dat dit verbonden moet zijn aan hun baan of carrière. Ze hebben de overtuiging dat passie gaat over wat je dagelijks doet en neerzet, wat deels waar is natuurlijk. Maar zelf voel ik dat passie veel meer is dan je werk. Het is energie, hartstocht, levenskracht. De wil om alles ten volle te ervaren, waar of wanneer dan ook. Wat is ervoor nodig om passie te vinden? Hoe voelt het en waar begin je?

Ontembaar vuur in je hart
Van alle thema’s die horen bij spirituele ontwikkeling, is passie denk ik wel het meest besproken onderwerp. In mijn retraites en workshops in ieder geval wel. Ik krijg vaak de vraag hoe je je passie kunt vinden en wat je er vervolgens mee moet doen. ‘Hoe maak ik hier mijn werk van?’ hoor ik dan bijvoorbeeld. Of: ‘Hoe zorg ik dat andere mensen mijn passie gaan waarderen?’ Mensen willen dan het liefst een concreet stappenplan van je hebben, wat meteen alle twijfels bij ze weg neemt. Maar de manier waarop de vragen gesteld worden, zegt me dat de echte passie nog niet volledig is aangeraakt. Er zit nog een randje van onzekerheid omheen, waardoor mensen niet écht de stap durven te zetten om hun passie volledig vrij te laten.

Passie is voor mij iets heel fundamenteels. Het brengt je bij de kern van het mens-zijn. Het nodigt je uit om het leven te vieren. Het is een oerkracht die zich niet laat stoppen. Passie laat zich niet vangen in een plan of schema en het past zich zeker niet aan op de regeltjes. Passie is een ontembaar vuur in je hart. Het kan je inspireren, optillen en aanzetten tot grootse dingen. Het maakt je moedig genoeg om soms tegen de heersende meningen in te gaan. Het kan je brandstof zijn om nachtenlang door te halen omdat je nu eenmaal voelt dat je iets belangrijks te pakken hebt. Het kan jou tot de meest irritante persoon op een feestje maken, omdat je niet uitgesproken raakt over datgene wat jou bezielt (en waar anderen stiekem jaloers op zijn). En omdat we niet altijd omringd worden door mensen die dezelfde passie hebben als wij, zijn we soms geneigd het weg te stoppen. We praten er niet over, althans: niet zoals we het van binnen ervaren.

Wat passie voor mij betekent, is simpelweg het gevoel dat ik leef en dat ik er mag zijn. Dat ik aandacht geef aan de dingen waar ik gelukkig van wordt; dingen die mij raken en intrigeren; dingen waar ik mezelf in wil ontwikkelen. Zónder dat ik rekening houd met hoe anderen erop reageren. Dat laatste wil nog wel eens een uitdaging zijn, omdat passie heel persoonlijk is. Als je het deelt, laat je meteen zien wie je bent. En dat is soms eng, zeker als je iemand bent die graag verbindt en gevoelig is voor kritiek.

Schaamte en schuldgevoel
Wat ik heb ontdekt met de jaren is dat passie ons raakt in schaamte en schuldgevoel. Als we merken dat onze passie niet overslaat op anderen of er komt zelfs kritiek op, wordt elk uurtje dat je eraan besteedt ineens beladen. De valkuil die we dan hebben, is dat we onze passies gaan proberen te kaderen. We willen het bijvoorbeeld kunnen uitleggen, op zo’n manier dat anderen begrijpen waarom we doen wat we doen. Of we maken plannen die een bepaalde uitkomst moeten hebben, zodat we kunnen aantonen hoe succesvol we met onze passies zijn. Of wat te denken van het ongemakkelijke gesprek met een vreemde op een verjaardag? Hoe vaak betrap je jezelf erop dat je onbewust zoekt naar namen en bewoordingen die in het vocabulaire van de ander ‘lekker klinken’? Allemaal manieren om anderen zover te krijgen dat ze jouw passie gaan waarderen. De waarheid is dat je jezelf misschien niet serieus genoeg neemt om er vrijuit over te spreken. Je hebt iets van de ander nodig om passie te mogen voelen, een vorm van goedkeuring, anders doe je voor je gevoel iets niet goed.

Hier heb ik in mijn begintijd ook mee gestoeid: proberen in één zin uit te leggen wat ik doe en waarom. Ik heb er veel labels aan opgehangen, maar pas toen ik doorkreeg dat ik bij zo’n beetje iedereen een andere versie van mijn verhaal vertelde, zag ik hoe lastig en complex ik het voor mezelf maakte door mijn passie te willen onderbouwen. En dus ben ik gestopt met de strelende woorden en het opsommen van mijn successen. Ik ben me puur gaan richten op het gevoel. Kan ik mijn passie laten zien, in plaats van ‘t te labelen? Kan ik het laten voelen in mijn stem en in mijn verhalen, in plaats van te willen aantonen wat ik ermee bereik? Kan ik mijn passie volledig vrij laten, zonder daar iets mee te moeten bewijzen? Kan ik mezelf zijn, waar dan ook, en mijn passie volledig belichamen?

Schuldgevoel kan ook in de weg staan om je passies volledig te omarmen. Zeker als je omgeven wordt door mensen die niet zo gepassioneerd zijn als jij, bestaat de kans dat je je gaat aanpassen. Je maakt jezelf onzichtbaar, uit een misplaatst gevoel dat je niet boven de ander mag staan. Dat terwijl er helemaal geen competitie is als jij gewoon bent wie je bent. Neem jezelf en je passie serieus, in plaats van je er schuldig over te voelen. Schuldgevoel dient niemand; jou niet en ook de ander niet.

Drie vragen om bij je passie te komen
Met passie is alles mogelijk. Daar geloof ik echt in. Sterker nog: mijn hele project is vanuit die intentie gecreëerd. Ik weet nog dat ik de eerste geometrische beelden voor me zag en ze na maakte op mijn computer. Ik ging er volledig in op, als in een trance die mij uit mijn lichaam trok. Tijdens die spirituele ervaringen kon ik voelen dat ik contact maakte met iets groters dan ikzelf. Ik voelde de aanwezigheid van mijn gids, die me leerde wat er mogelijk is als je vanuit passie leeft. Ik was toen nog onzeker over wat ik deed en ik wilde (vanuit die onzekerheid) alles dichtgetimmerd hebben. ‘Wat is dit en wat kan ik hiermee? Wat is de bedoeling hiervan? Hoe breng ik dit over? Hoe maak ik hier mijn werk van?’ Vragen die uit mijn hoofd kwamen en waar ik geen antwoord op kreeg, althans: niet van mijn bron.

Wat heel inspirerend was in deze fase, was het moment waarop ik me realiseerde dat passie niets te maken heeft met het hebben van een baan. Je kunt het nog zo willen managen: echte passie laat zich moeilijk vangen in iets wat je alleen doet van 9 tot 5. Het is namelijk veel groter. Het stopt niet als je ‘s avonds klaar bent en uit klokt. Een passie kun je niet bedenken, maar moet je ontdekken, in jezelf. Het vraagt om diep zelfonderzoek, zonder een uitkomst te willen. Zo kreeg ik van mijn gids drie vragen om mijn passie te kunnen vinden:

Wanneer voel je je het meest comfortabel?

Wanneer word je enthousiast?

Wanneer voel je je ongeduldig?

Mijn antwoorden: (1) Als ik alleen ben en ik zit achter mijn computer een nieuwe code te maken. (2) Als ik een mooi muziekstuk hoor en ik wil het met iemand delen. (3) Als ik een vakantie boek en ik moet wachten tot het zover is (want ik houd van reizen). De opdracht die ik kreeg, was om al mijn keuzes in de toekomst af te stemmen op deze drie antwoorden. Ik mocht niet afwijken en geen vragen stellen. Door dit te doen, zou mijn passie vanzelf zichtbaar worden, aldus mijn gids.

Een half jaar later was ik in shock. Ik werd uitgenodigd om een presentatie in Canada te geven, over de kracht van geometrie en de betekenis van graancirkels. Ik had daar ‘t een en ander over gepubliceerd en een organisator in Toronto wilde er graag een avond voor organiseren. Toen ik daar was en ik werd aangekondigd, kreeg ik vlak voordat ik het podium op moest een inzicht: dit is dus passie! Mijn passie! Ik zag het ineens heel duidelijk. Ik had een presentatie klaar staan met daarin mijn favoriete muziek. Ik was op reis, in een vreemd land, waar ik ongeduldig naar had uitgekeken. En in de voorbereiding zat ik vaak alleen thuis, achter mijn computer, nieuwe kunst te maken. Alles viel samen op dát moment, met als belangrijkste inzicht: dit had ik vooraf nooit kunnen bedenken!

Passie is een ongrijpbaar gevoel dat wonderen mogelijk maakt en wat steeds opnieuw dient aangewakkerd te worden – je moet er iets voor doen. Maak er dagelijks contact mee, zelfs al gaat het om iets waar jij van denkt: dit kan toch nooit iets groots worden? Doe jezelf niet tekort, want passie is iets prachtigs. Vergeet de uitkomst. Laat je verwachtingen los. Richt je puur op het gevoel: waar gaat mijn hart sneller van kloppen? Activeer dat gevoel elke dag. Leid jezelf op die manier op tot een echte ‘Passie-Meester’… en je zult versteld staan van wat er uit voort kan komen!

Van hart tot hart,

Janosh